گچبری سقف گنبدی
گچبری سقف گنبدی یکی از فنون گچبری است که از تکنیک‌های خاص برای تزئین سقف استفاده می‌شود. این هنر از دوره ساسانیان تاکنون بسیار رواج داشته است. اکثر مردم برای طراحی‌های داخلی خانه و ساختمان خود از گچبری استفاده می‌کنند. زیرا از زیبایی و قدمت بالایی برخوردار می‌باشد. از این هنر علاوه بر دکوراسیون‌های داخلی، در طراحی‌ها و نمای بیرونی نیز استفاده می‌شود.
در گچبری سقف گنبدی، ابتدا سقف را با گچ پوشانده و سپس طرح‌هایی روی سطح گچبری ایجاد می شود. طرح‌های ایجاد شده با استفاده از نقاشی‌های هنری و الگوهای زیبا است. این طرح‌ها معمولا شامل گل‌ها، حروف، نقش‌های هندسی و شکل‌های دیگر است. نقاشی‌های هنری استفاده شده در این طرح‌ها، گچبری گنبد را زیباتر کرده و آن را از طرح‌های دیگر متمایز می‌کند. سقف گچبری گنبد با اعمال رنگ‌های مختلف و روکش‌های زیبا، از زیبایی و جذابیت بیشتری برخوردار می‌شود.
آنچه می‌خوانید
گچبری گنبد داخل ساختمان
گچبری سقف گنبدی از گذشته تاکنون طرح‌ها و تنوع زیادی را به خود دیده است. سقف‌های گنبدی به دلیل منتقل کردن نور طبیعی به داخل ساختمان، برای خانه‌های بزرگ بسیار مناسب می‌باشد. سقف‌های گنبدی فرو رفته بوده و یادآور معماری‌های قدیمی ایرانی هستند و سقف را از حالت سادگی خارج می‌کنند.
برای گچبری راهرو نیز می توانید به گچبری مهدوی مراجعه کنید.
اگر گنبدهای داخل ساختمان به درستی طراحی شوند، می‌توانند فضای زیادی را بدون محافظ پوشش دهند. زیرا از استحکام بالایی برخوردار هستند. گچبری سقف گنبدی باعث منحصر به فرد شدن ظاهر ساختمان می شود تاثیر بسیار زیادی در زیبایی و جذابیت ساختمان دارد. گچبری سقف کار ساده ای نیست و اگر یک گچبری فوق العاده برای سقف گنبدی انجام شود، زیبایی آن چند برابر می‌شود.
انواع سقف گنبدی
گچبری سقف گنبدی، از گذشته تاکنون توسط مهندسان و معماران به اجرا در می‌آید. این نوع سقف‌ها به دلیل مقاومت و استحکام بالا در برابر شرایط جوی و برودتی، در سراسر دنیا طرفداران زیادی دارند. این سقف‌ها علاوه بر مقاومتی که دارند، از زیبایی و جذابیت بصری نیز برخوردار هستند.
سقف‌های گنبدی از نظر ابعاد و شکل ظاهری، دارای دو نوع نیم گرد و نیم قوس نابرابر هستند. سقف‌های نیمه گرد، ارتفاعی برابر با شعاع سطح مقطع دارند. اما ارتفاع سقف‌های نیمه قوس نابرابر و شعاع سطح مقطع با یکدیگر برابر نیستند. متریال و مواد به کار رفته برای پوشش دهی سقف‌های گنبدی نیز، دارای انواع مختلفی هستند.
در ایران از هنر گچبری گنبد بسیار استفاده شده است. از جمله این گنبدها که هر کدام زیبایی خود را دارد می‌توان به گنبد سبزوار، گنبد علویان همدان، گنبد سبز کرمان، گهواره دید و گنبد سلطانیه زنجان اشاره کرد.
گچبری سقف گنبد
طرح‌های بسیار زیادی برای پوشاندن گنبد سقف وجود دارد. برای ایجاد گچبری سقف گنبدی، ابتدا باید با استفاده از بتن یا آهن ساختاری گنبدی شکل به وجود آورد. پس از آن نیز در فضاهای داخلی گچ کاری و تزئینات آن را شروع کرد. پس از مرحله گچ کاری، طرح انتخابی را روی سقف نقاشی و در نهایت باید سقف را از بیرون گنبد، آب بندی کرد. آب بندی سقف به منظور بستن راه نفوذ باران بر سازه‌ها می‌باشد.
پس از گچ کاری گنبد، طراحی و تزئینات انجام می‌شود. سپس برای جلوه و زیبایی بیشتر نیز می‌توان آن را نقاشی کرد. حین انجام کار، به منظور مقاوم سازی سقف گنبدی، از بتن، آهن و ایزوگام استفاده می‌شود. هر قسمت از کار باید به دست شخصی ماهر و متخصص در آن زمینه استفاده شود. برای مثال اجرای طرح گنبد با آهن، توسط رابیتس بند انجام می‌شود. ایزوگام سقف نیز باید توسط شخص کاربلد و ماهر انجام شود. زیرا سقف باید توانایی تحمل بارش شدید باران و برف را داشته و از نفوذ آب به داخل ساختمان جلوگیری کند.
گچبری سقف گنبد
طرح‌های بسیار زیادی برای پوشاندن گنبد سقف وجود دارد. برای ایجاد گچبری سقف گنبدی، ابتدا باید با استفاده از بتن یا آهن ساختاری گنبدی شکل به وجود آورد. پس از آن نیز در فضاهای داخلی گچ کاری و تزئینات آن را شروع کرد. پس از مرحله گچ کاری، طرح انتخابی را روی سقف نقاشی و در نهایت باید سقف را از بیرون گنبد، آب بندی کرد. آب بندی سقف به منظور بستن راه نفوذ باران بر سازه‌ها می‌باشد.
پس از گچ کاری گنبد، طراحی و تزئینات انجام می‌شود. سپس برای جلوه و زیبایی بیشتر نیز می‌توان آن را نقاشی کرد. حین انجام کار، به منظور مقاوم سازی سقف گنبدی، از بتن، آهن و ایزوگام استفاده می‌شود. هر قسمت از کار باید به دست شخصی ماهر و متخصص در آن زمینه استفاده شود. برای مثال اجرای طرح گنبد با آهن، توسط رابیتس بند انجام می‌شود. ایزوگام سقف نیز باید توسط شخص کاربلد و ماهر انجام شود. زیرا سقف باید توانایی تحمل بارش شدید باران و برف را داشته و از نفوذ آب به داخل ساختمان جلوگیری کند.
طراحی سقف گنبدی
سقف گنبدی و گچبری سقف گنبدی دارای قدمت چندین هزار ساله هستند. طراحی این گنبدها به شکل کره‌ای توخالی می‌باشد. در سال‌های اخیر از متریال‌ها و مواد مختلفی برای ساخت گنبد استفاده می‌کردند. گنبدها زیبایی و شکوه شده و به نمای ساختمان اعتبار خاصی می‌دهند و به همین دلیل مورد استفاده قرار می‌گیرند. از ویژگی‌های مهم سقف گنبدی می‌توان به مقاومت بالای آن در برابر تغییرات جوی و آب و هوایی اشاره نمود. در سال‌های گذشته، معماران بنا به دلایل بسیار زیادی که وجود داشت، از سقف طاقدار یا گنبدی استفاده می‌کردند.
سقف‌های ساده و مسطح برای اتاق‌های کوچک بسیار مناسب هستند. به کار بردن سقف مسطح برای سالن‌های بزرگ و یا مجموعه‌ای از چند اتاق، محدودیت‌هایی را به وجود می‌آورد. به همین دلیل برای اینکه فاصله بین دیوارها افزایش یابد و اتاق‌ها جلوه‌ای وسیع پیدا کنند، از طرح گنبدی برای سقف استفاده می‌کنند.
نقاشی و رنگ گچبری سقف گنبد
گچبری سقف گنبدی دارای طرح‌های متنوعی است و تنها یک طرح سفید و بی روح نیست. برای اینکه به سقف خود زیبایی بدهید، می‌توانید از طرح‌های گچبری مختلف مثل اجرای طرح گچبری سنتی استفاده کنید. گچبری قدمت بالایی دارد و به همین دلیل طرح‌های زیادی دارد که می‌توان از آن‌ها استفاده کرد. به عبارتی به دلیل تنوع بالای گچبری، دستتان برای انتخاب آن باز است.
هنر گچبری سقف گنبدی با ترکیب رنگ‌هایی مثل طلایی، زرشکی، و آبی آسمانی یکی از جذاب‌ترین تکنیک‌های تزئینی است. این تکنیک تزئینی خیره کننده و جذاب، در فضاهای داخلی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ترکیب رنگی و هنری، تماشاگران را در جهانی از زیبایی و عمق هنر فرو می‌برد. استفاده از این رنگ‌ها، جلوه ای اشرافی دارد و ترسیم تصاویر هنری با آن‌ها، احساس آرامش و برجستگی منتقل می‌کند. رنگ طلایی جلوه ای لوکس و اشرافی به گنبد می‌دهد. ترکیب این رنگ با آبی و زرشکی باعث لوکس و دلنشین شدن فضا می‌شود.
در تکنیک گچبری سقف گنبدی برای دادن جلوه‌ای لوکس و اشرافی، رنگ طلایی به سقف‌ها اضافه می‌شود. طرح‌های طلایی گچبری، جلوه‌ای چشم انداز به سقف می‌دهد. ترکیب رنگ‌های آبی آسمانی و طلایی، جلوه‌ای منحصر به فرد و زیبا، در نقاشی سقف گنبد ایجاد می‌کند. ترکیب این دو رنگ، جلوه‌های هنری و انرژی مثبتی داشته و احساس آرامش و برجستگی را به فضاها منتقل می‌کند.
مزایا و معایب گنبد گچ کاری
گنبد و گچبری سقف گنبدی دارای مزایای زیر است:
- سقف گنبدی در برابر هر گونه آسیب و ضربه مقاوم می باشد.
- جلوگیری از ایجاد سر و صدا هنگام بارش برف و باران: زمانی که باران و برف می‌بارد، سقف گنبدی از ایجاد سر و صدا جلوگیری می‌کند.
- جلوگیری از نفوذ سرما، گرما و تابش نور: این سقف‌ها در برابر گرما و سرما بسیار مقاوم هستند و باعث گرم شدن محیط می‌شوند. علاوه بر آن از تابش نور خورشید نیز جلوگیری می‌کنند.
- عمر طولانی مدت دارند.
هر کاری در کنار مزایایی که دارد، از معایبی نیز برخوردار می‌باشد. از جمله معایبی که سقف گنبدی و گچبری سقف گنبدی دارد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- اجرای سقف گنبدی و گچبری آن، وقت گیر و زمان بر است.
- این سازه از نفوذ نور جلوگیری می‌کند.
- اگر گنبد به ترمیم نیاز پیدا کند، قسمت ترمیم شده خود را نشان می‌دهد.
سخن پایانی
گچبری سقف گنبدی هنری معماری است که در ایران رواج دارد. از این هنر در تزئینات ساختمان استفاده می‌شود. هنر گچبری از دوره ساسانیان تاکنون در ایران رواج داشته و دارای تنوع و طرح‌های بسیاری است. این هنر به دلیل ظرافت و حساس بودنش کار هر فردی نیست. برای اینکه گچبری گنبد نتیجه عالی به همراه داشته باشد، به دقت و مهارت زیادی در این زمینه نیاز دارد.
به طور کلی گچبری‌ها در انواع مختلف باعث زیباتر شدن جلوه محیط و دلنشین‌تر شدن آن می‌شود. از گچبری‌ها نه تنها برای زیبایی بلکه می‌توان به عنوان پنهان کردن برخی از نواقص استفاده کرد.
